ВИРУСИ НОРАСОГИИ МАСУНИЯТИ ОДАМ. ВИРУСИ НОРАСОГИИ МАСУНИЯТИ БАДАН. ВНМО/БНМБ

•ВИЧ чист? — ин вируси норасогии масунияти бадани одам мебошад.

•СПИД чист? — бошад ин бемории пайдошудаи норасогии масунияти бадани одам мебошад. Бемори ба худ номи сироятии ВИЧ-ро гирифта саршавии бемории сироятиро инъикос менамояд. Аммо пештар то давраи муайяншудани давраи ангезандаи бемори онро бемории пайдошудаи норасогии масунияти бадани одам ном гузошта буданд. (СПИД).

Мафҳуми дурусти бемории мазкури сирояти ВИЧ-ин бемории давомноки сирояти буда, дар натиҷаи сироятшавии ВНМО ва дараҷа ба дараҷа зиёдшавии иллати системаи масунияти бадан ба вуҷуд меояд.

Мафҷуми дигари сироятии ВИЧ ин бемории сирояти буда дар натиҷаи сирояти ВНМО ба вуҷуд омада бо иллатёбии системаи масунияти бадан ва асаб ба пайдоиши аломатҳои бемории вазнини бактериалӣ, вирусӣ, замбуруғӣ, паразитӣ ва ё бемориҳои саратони инчунин мегузарад.

Барангезандаи бемори вирус мебошад, ба зероилаи лентавирусҳои оилаи ретровирусҳо (вирусҳои лоғар) таалуқ дорад.

Ду намуди вирусое, ки онҳо сохторҳои фарқкунандаи геномӣ ва серологӣ доранд. (ВИЧ-1 ва ВИЧ-2), қобилияти лимфотропӣ ва ситопатиро соҳиб мебошанд, ҷудо карда мешаванд.

ВИЧ-1 бештар ангезандаи бемории одам буда, дар ҶТ бештар паҳн шудааст.

Вирус дар ҳарорати 22°С дар мудати 4- шабонарӯз худро дар ҳолати бетағир нигоҳ медорад. Ў фаъолияти худро дар баъди коркард бо маҳлули 0,5% гидрохлориди натрий ва спирти 70% гум мекунад.

Вирус дар ҳарорати 70-80°С баъди 10 дақиқа нобуд мешавад.

Дар ҳолати яхкуни дар 70°С вирус фаъолияти худро гум намекунад.

• Сарчашмаи сироят:

Манбаи асосии вирус шахси бемор мебошад.

Давраи ниҳониаш аз 3 моҳ то 10 сол ва зиёдтар давом мекунад.

Дар таркиби хун (3000 воҳиди сироятӣ).

Дар нутфа (10-15 воҳиди сироятӣ).

Дар шири сина ва тарашуҳҳоти маҳбал (камтар аз 1 воҳиди сироятӣ) мебошад.

Дар (арақи бадан, луоби даҳон, оби чашм, пешоб, фазла ва сераи гӯш) дорои шумораи ками вирус мебошад.

Се роҳҳои гузариши вирус:

Бо роҳҳи алоқаи ҷинсӣ- гузаштани бемори дар вақти алоқаи ҷинсии гетеро-( мард ва зан) ва алоқаи ҷинсии гомо- (мард бо мард ) ба амал меояд. ( бе рифола 3%)

Бо роҳҳи вертикалӣ- аз модари бо ВИЧ сироятшуда ба ҷанин дар вақти ҳомиладорӣ. Таваллуд ва маконидани кӯдак. (50%)

Бо роҳҳи парентералӣ- дар вақти хунгузарони ва ҷузъҳои он (90-100%), ҷойивазкунии узвҳо ва бофтаҳо, дар вақти истифодабарии сӯзандоруҳои сироятшуда, асбобҳои тиббии тамизнашуда.

Роҳҳои сироятии парентералӣ дар байни истеъмолкунандагони нашъа бо усули тазриқи ба амал меояд, ки нашъаро дохили варид истифода мебаранд. (30%)

ВИЧ дар чунин ҳолатҳо намегузарад:

Истифодаи ҳоҷатхонаи умумӣ.

Вақти оббози кардан дар ҳавзҳо ва обанборҳо.

Вақти гуфтугуй (ҳавогию катрагӣ).

Вақти фушурдани дастон (саломкунӣ).

Вақти истифодаи асбобҳои хӯрокхурии умумӣ.

Бо хӯрок.

Вақти бусидан

Нешзадани ҳашаротҳо (пашша, хомушакҳо).

Дар ҷойҳои ҷамъияти намегузарад.

Аломатҳои саририи бемории ВИЧ гуногунанд:

Таснифи клиники, давраҳои сироятии ВНМО барои калонсолон ва наврасон аз 13 сола боло) аз тарафи коршиносони ТУТ коркарда баромада шудааст.

Давраи аввали сарирӣ (клиникӣ ):

1.Ҷарайёни беаломатӣ.

2. Лимфаденопатияи умумии маҳин, сатҳи аввали имкониятҳои вазифавӣ: ҷарайёни беаломатӣ , сатҳи меъёрӣ , фаъолияти ҳамарӯза.

Давраи дуюми сарирӣ (клиникӣ ):

1. На камтар аз 10% камшавии вазн аз ҳисоби вазни умумии бадан.

2. Илатёбии сабуки пӯсти бадан ва пардаҳои луобии он. (себория,дерматити хоришак, магорзадани нохунҳо, гингивит).

3. Шукуфаи камари дар панҷ соли охир.

4. Сирояти шадиди роҳҳои нафас ( ба монанди синусити бактериалӣ).

Давраи сеюми сарирӣ(клиникӣ ):

1. Бештар аз 10% камшавии вазн аз ҳисоби умумии бадан.

2. Дарунравии сабабаш номаълум давомнокиаш зиёда аз 1 моҳ.

3. Ҳароратбаландии сабабаш номаълум (мунтазам ё такроршаванда) дар давоми зиёда аз 1 моҳ.

4. Бемории кандидозии ковокии даҳон.

5. Сили шуш дар давоми солҳои охир.

6. Сирояти вазнини бактериали (илтиҳоби шуш, илтиҳоби фасодии мушакҳо, дардманд рӯзона то 50%- и онро дар бистар мегузаронад .)

Давраи чоруми сарирӣ (клиникӣ )

1. ВНМО-Бештар аз 10% камшавии вазн аз ҳисоби умумии бадан. Дарунравии сабабаш номаълум давомнокиаш зиёда аз 1 моҳ. Ҳароратбаландии сабабаш номаълум дар давоми зиёда аз 1 моҳ.

2. Илтиҳоби шуш (Пневмоцити).

3. Токсоплазмози мағзи сар.

4. Сирояти ситомегаловирусӣ бо илтиҳоби тамоми узвҳо ба истиснои ҷигар, испурч ва гиреҳҳои лимфатикӣ (масалан ринит).

5. Сирояти вируси табҳоли оддӣ.

6. Кандидози сурхрӯда ва хирной ва шохчаҳои шуш.

7.Заҳролудшавии салмонелёзии хун (ба ғайр аз Salmonella typhi)

8. Сили ғайри шуш.

9. Лимфома.

10. Саратони Капоши.

11. ВНМО- энцефалопатӣ, вайроншавии ҳаракат

Бояд илова намуд, ки нишонаҳои саририи сироятӣ ВНМО дар кӯдакон (маълумоти ТУТ соли 2006 ба монанди калонсолон буда, метавонад хеле намуди гуногун дошта бошад).

Икромзода Саодат

Мудири кафердаи «Тибби оилавӣ»-и МДТ «Коллеҷи тиббии ш.Кӯлоб ба номи Раҳмонзода Р.А.»