1 ДЕКАБР-РӮЗИ ҶАҲОНИИ МУБОРИЗА БО ВИЧ/СПИД

ВИЧ (Вируси норасоии масунияти инсон) ва СПИД (Синдроми норасоии масунияти инсон) бемориҳое мебошанд, ки боиси заиф шудани системаи иммунии организм мегарданд ва шахсро ба сирояти бемориҳои гуногун осебпазир мекунанд. Миқёси сироят ва маргумир аз ин беморӣ дар саросари ҷаҳон бузург аст, аммо бо гузашти солҳо тадбирҳои пешгирӣ ва табобат самаранокии худро нишон додаанд.

Роҳҳои асосии пешгирӣ:

1. Истифодаи маводҳои муҳофизатӣ, аз ҷумла кондoм, ҳангоми робитаи ҷинсӣ.

2. Санҷишҳои мунтазам барои ВИЧ ва аз худ огоҳӣ доштани вазъи саломатӣ.

3. Таъмини амният ва гигиена ҳангоми истифодаи ашёҳои хунҷодшуда ё муомилот бо хун.

4. Маълумот додан ва таблиғи омӯзиши ҷинсӣ ва саломатӣ барои ҷавонон.

Мубориза бо ВИЧ/СПИД танҳо ба табобат маҳдуд намешавад, балки он ба кам кардани стигма ва дискриминация нисбат ба шахсони сироятшуда низ равона шудааст. Ҳар як шахс метавонад саҳми худро гузорад – бо дастгирӣ, омӯзиш ва эҳтиёткорӣ.

ВИЧ (вируси норасоии масунияти инсон) вирусест, ки ба системаи иммунии одам таъсир расонида, қобилияти бадани инсонро барои мубориза бо бемориҳо суст мекунад.

СПИД марҳилаи охирини пешрафти ВИЧ мебошад, ки дар он системаи иммунии шахс хеле заиф мешавад ва бадан натавониста метавонад ба бемориҳои сироятӣ муқовимат кунад.

Дар ҷаҳони муосир ВИЧ дигар ҳукми қатъӣ нест. Бо табобати дуруст ва саривақтӣ, шахс метавонад солҳои зиёд ва пурра зиндагии солим дошта бошад.

ВИЧ асосан аз тариқи:

робитаи ҷинсии муҳофизатнашуда,

тавассути хун (асбобҳои нодезинфексияшуда, сӯзандоруи муштарак),

аз модар ба кӯдак (ҳангоми ҳомиладорӣ, таваллуд ё синамаконӣ), сироят меёбад.

Муҳим аст, ки донем:

ВИЧ тавассути дастфишорӣ, оғӯш кардан, истифодаи умумии зарфҳо, нафаскашӣ, ғизо хӯрдан ё шавад бо шахси сироятшуда намегузарад.

Пешгирии ВИЧ – Масъулияти ҳар як шахс

Пешгирии ВИЧ роҳи асосии ҳимоя аз ин беморист. Инҳо чанд қоидаи муҳиманд:

1. Робитаҳои ҷинсии масъулиятнок

Истифодаи кондом ҳангоми ҳар робитаи ҷинсӣ.

Доштани як шарики доимии солим ва содиқ.

Огоҳӣ ва маърифати ҷинсӣ барои ҷавонон.

2. Назорати асбобҳои тиббӣ ва гигиение

Ҳеҷ гоҳ сӯзандоруро бо дигар кас муштарак истифода набаред.

Ҳангоми табобот ба асбобҳои яккарата ва тозагӣ аҳамият диҳед.

3. Санҷиши мунтазам барои ВИЧ

Санҷиши ихтиёрӣ ва махфӣ дар марказҳои тиббӣ.

Огоҳ будан аз вазъи саломатии худ.

4. Пешгирии сироят аз модар ба кӯдак

Имрӯз бо ёрии табобати муосир ин хатари сироят то 98% кам карда мешавад.

Стигма ва табъиз – Монеаи калонтар аз худи вирус

Яке аз мушкилоти муҳим дар мубориза бо ВИЧ ин табъиз ва стигма нисбат ба шахсони сироятшуда мебошад.

Бисёриҳо бо тарси радшавӣ ва шарм ба табиб муроҷиат намекунанд ва ин сабаби паҳншавии бештари вирус мегардад.

Мо бояд фаҳмем, ки:

Одамони бо ВИЧ зиндагиашонро идома медиҳанд.

Онҳо ҳуқуқ ба кор, таҳсил, муносибат ва эҳтиром доранд.

ВИЧ ҳукм нест — ин танҳо як беморист, ки идора мешавад.

Табобати ВИЧ – Пешравиҳои нав

Имрӯзҳо табобати зидди ВИЧ (АРТ) имкон медиҳад, ки:

сатҳи вирус дар хун то ҳадде паст шавад, ки ба дигарон намегузарад;

шахс солҳо зиндагии комилан муқаррарӣ дошта бошад.

Шиори ҷаҳонӣ чунин аст:

«U = U — Сатҳи вирус паст = Умуман гузариш нест.»

Нақши ҷомеа ва давлат дар мубориза бо ВИЧ

Барои коҳиш додани паҳншавии ВИЧ:

Барномаҳои омӯзишӣ дар мактабҳо ва донишгоҳҳо,

Марказҳои ройгони санҷиши ВИЧ,

Дастгирии равонӣ ва иҷтимоӣ барои сироятшудаҳо,

Пешбурди маърифат ва мубориза бо табъиз ҷойи муҳим доранд.

1 декабр барои мо имконият аст, ки дар бораи саломатии худ андеша кунем, ба атрофиён маълумот диҳем ва барои ҷомеаи солим саҳм гузорем.

Ҳар кас метавонад нақши худро бозад: огоҳ шудан, эҳтиёт кардан, дастгирӣ намудан ва эҳтиром гузоштан ба шахсони гирифтори ВИЧ.

Маълумот – беҳтарин муҳофизат аст. Пешгирӣ – беҳтарин табобат. Меҳрубонӣ – беҳтарин дастгирист.

Биёед ҳамроҳ шавем ва саломатии худ ва ҳамдигарро ҳифз кунем!