ИҶЛОСИЯИ 16-УМИ ШӮРОИ ОЛИИ ТОҶИКИСТОН-ГАРДИШИ КУЛЛӢ ДАР ТАЪРИХИ ДАВЛАТДОРИИ ТОҶИКОН

      Дар таърих воқеъаҳое ба вуқӯъ меояд, ки дар ҳаёти хақу миллатҳо нақши калидӣ бозида, солиёни зиёд дар хотираҳо нақш мебандад.

      Веқеоти муҳими таърихӣ, сарнавиштсоз баъзан дар як сана ба амал омада ё як раками муайян дар ҳаёти халқҳо, давлатҳо ва хосатан ба арсаи сиёсат омадани сиёсатмадорон, фаъолияти онхо бо гузашти вақт сиёсатмадори варзида шудани онҳо такрор меёбад, ин ҳодисот баъзан як мавзӯъро фаро гиранд, ё  онро такмил додаву тақвият мебахшаннд.

     Такрор шудани рақамҳо ва ё мувофиқ омадани санаҳо баъзан дар раванди кулан такмил ёфтани ҳамон руйдоди таърихӣ ба  чашм мерасад.

     Дар таърихи миллати тоҷик дар солҳои саҳибистиқлоли чунин ҷараён гирифтани воқеъаҳо ба чашм мерасанд. Дар мисоли мо ҳамин гуна рақамҳо ва санаҳо аз оғозу рафту натиҷаи муҳимтарин воқеоти сиёсӣ охири асри ХХ ва ду даҳсолаи авали асри ХХ1 дар пайвастагӣ ба он аз фаъолияти ба ҳамин мавзӯъ вабастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат Презденти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оварда мешавад. Ин ҷо мо аз Иҷлосияи 16- уми Шӯрои Олии Тоҷикистон ки дар шаҳри бостонии Хуҷанд баргузор шуд, ёдовар мешавем.

   Баъд аз эълон шудани соҳибистиқлолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, бархе аз гурӯҳои манфиатхоҳ, бо пуштибони аз ҳизбу ҳаракатҳои бо ном демократию исломӣ баҳри амали кардани ҳадафҳои нопоки худ Ҷумҳуриро ба гирдоби ҷанги шаҳрванди  кашиданд.

     Соли 1992 барои миллати тоҷик соли пур аз фоҷеа буд. Ҷанги шаҳравандӣ  авҷ  гирифта, торафт  майдони низоҳо васеъ мегашт.

    Ин вазъи ногувор давлати соҳибистиқлоли моро ба парокандашавӣ ва миллатро ба ҳолати нестшави рӯ ба рӯ намуд. Дар чунин вазъи мураккаб ягона роҳе, ки вазиятро ором  карда метавонист, бояд вакилони мардуми иҷлоссияи навбатиро баргузор мекардонад, ва ҳалли масъалаҳои мубрами рӯзро баррасӣ мекарданд. Бо сабаби вазъи ноороми пойтахти ҷумҳури Иҷлосияи 16- уми Шурои Олии Тоҷикистон (даъвати дувоздаҳум)” 16- уми ноябри соли 1992 дар қасри Арбоби ба номи Саидхуҷа Урунхуҷаев ноҳияи Хуҷанд имруз (ноҳияи Б. Ғафуров), баргузор шуд.

     Дар кори ин Иҷлоссия аз 230- нафар вакилони мардуми 197 нафар иштирок карданд. Дар рӯзномаи Иҷлосия 23- масъалалаи мубрам бояд барраси мегарданд.

    Аз ҷумлаи  ин масъалаҳо:

     -муроҷиати Шурои Олии Тоҷикистон ба кишварҳои аъзои иттиҳоди давлатҳои  мустақил

     -баргардонидани гурезаҳо ба Ватан

    — масалаи  Нишон ва Парчами давлатӣ

   -интихоби раиси Шурои Олии Тоҷикистон ва дигар масъалаҳое, ки барои ҷумҳурӣ  хеле  муҳим  буд.

     Кори  ин иҷлосия санаи 16- уми ноябри соли 1992 оғоз гардид.

      Дар  ин Иҷлоссия барои ба эътидол овардани вазъи сиёси ва ҷамъияти дар ҷумҳури 74 санади ҳуқуқӣ, аз он 15-  Қонун, 52 Қарор, 6 фармон ва 1 изҳорот қабул гардид.

     Яне аз масъалаҳои муҳими дар Иҷлоссия барасӣ шуда, бозхонди Раиси Шурои Олӣ А. Искандаров ва ба ин вазифа интихоби нафари дигар буд.  Пас аз баҳсҳои тӯлони бо Қарори Шурои Олӣ А. Искандаров рӯзи 19- ноябр аз вазифаи ишғолкардааш сабукдӯш гардид. Бо таклифи раисикунандаи маҷлис масъалаи интихоби Раиси нави Шурои Олӣ мавриди муҳокима қарор гирифт. Вакилони мардумӣ номзадии вакили халк Эмомали Раҳмонро ба вазифаи раиси Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбарӣ намуданд.

    Баъди баҳсҳои тулонии вакилони мардумӣ, тариқи овоздиҳии пинҳонӣ аз 197 вакил 186 нафар вакилон ба ҷонибдории Эмомали Раҳмон овоз доданд.

      Ин санаи таърихӣ ва интихоби вакилон таваҷӯҳи мардуми ҳамаи минтақаҳои кишварро ба худ ҷалб  карда буд.

    Миллат ба роҳбари тоза интихоби кишвар бо чашми умед менигаристанд.

      Раиси Шурои Олӣ аввалин суханони худро аз дӯстию бародарӣ ва ваҳдати миллӣ оғоз кард. Аз ҷумла чунин гуфт:  “Ман оғози кори худро аз сӯлҳ сар хоҳам  кард”

     Дар ҳақиқат воқеоти оянда нишон доданд, ки вакилони мардумӣ дар чунин як вазъи ҳасос барои  ҷумҳурӣ хато накарда буданд.

      Дар аввалин муроҷиати худ Эмомали Рахмон ба мардуми кишвар гуфта буд «Ман қасам ёд мекунам, ки тамоми донишу таҷрибаамро барои дар хар хона ва дар ҳар оила барқарор кардани сулҳ равона карда, барои гул-гул шукуфои ватани азизам садоқатмандона хизмат мекунам. Барои ноил шудан ба ин нияти нек ва муқаддас, агар лозим шавад ҷонисорӣ мекунам, чунки ман ба ояндаи неки халқу Ватанам боварӣ дорам»

        Ин гуфтаҳо возеҳу равшан мсаънои онро дошшт, ки ӯ аз рӯзи аввал ба хуби ин масъулиятро, яъне масъулияти роҳбариро хуб дарк намуда хизмат барои миллату давлатро  қарзи виҷдонии худ мехисобид.  Дар ин радиф Файласуфи Чини Кадим Конфутсии дуруст мефармояд.   «Некон бо ҳукми виҷдон анҷоми вазифа мекунанд ва бадон ба хотири рутба ва мақом»

      Ҷараёни воқеаҳо дар таърихи роҳбарии Эмомалии Раҳмон онро нишон доданд, ки дар воқеъ «Эмомали Раҳмон, қабл аз ҳама як фарди самимиву қалбаш саршор аз меҳру муҳаббатӣ беохир ба халқу Ватанаш мебошад».

     Ҳамин кору пайкори нек, ақлу заковати закӣ, сиёсати хирадмандона ва меҳанпарваронааш буд, ки мардуми азизаш ӯро якдилона Пешвои миллат хондаанд. Оре ӯ аз он Пешвоҳоест, ки мислаш дар таърих кам гузаштааст. Ӯ аз он роҳбаронест, ки рафтору кирдор ва пиндораш бо ҳам талъаманд. Ӯ аз он Пешвоҳоест, ки суботу ороми, ваҳдату ягонагӣ, пешрафту шукуфоии халқу миллаташро рисолати роҳбарии хеш медонад.

       Бо гузашти 30 сол аз ин воқеоти сарнавиштсози таърихи халки тоҷик, вақт ҳамчун довари ҳақиқӣ исбот кард, ки роҳи интихобкардаи вакилони мардуми дар он анҷумани ваҳдатофарин, роҳи ростиву саодатофарин будааст.

       Маҳз ҳамин Иҷлоссияи таърихи буд, ки ба тамоми аркоми давлатдории тоҷикон заминаи мусоид гузошт. Маҳз ҳамин иҷлосия бе муҳобот гардиши куллиро дар раванди давлатдории тоҷикон  ба миён овард.

     Ин Иҷлосия барҳақ Иҷлоссияи тақдирсоз муарифӣ мешавад, чун ҳамин Иҷлоссия шахсеро ба майдони сиёсат овард, ки тавонист тоҷику Тоҷикистонро ба кулли башар муарифӣ созад .

      Маҳз сиёсати сулҳҷӯёна ва ваҳдатофарини Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  таваҷуҳӣ ҷаҳониёнро барои омухтан аз мо ҷалб кардааст. Моро зарур аст, ки бо шукургузорӣ аз роҳбари хирадманди хеш барои ояндаи наслҳо сидқан заҳмат кашем ва саҳми  худро дар пешрафту шукуфои  кишвари азизамон гузошта бошем.

        Ман бовари дорам, ки кору пайкори Пешвои муаззами миллат барои ҳар яки мо аз хурд то бузург мактаби ҳаёт аст, ва мо дар амали кардани Дастуру супоришҳои Пешвои муаззами миллат пайваста талош хоҳем кард.

Омӯзгори калони кафедраи фанҳои

гуманитарии  МДТ » Колеҷи тиббии

ш.Кулоб ба номи Раҳмонзода Р. А»                           Абдураҳмонов К.

Пеш 1 то 2 саҳифа Баъдӣ