ҲИЗБИ ХАЛҚИИ ДЕМОКРАТИИ ТОҶИКИСТОН, ТАҲЛИЛИ СИЁСӢ ДАР ДОИРАИ РАВАНДИ ДАВЛАТСОЗӢ

Дар таърихи давлатдории муосири Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳизбҳои сиёсӣ нақши калидӣ дар ташаккули низоми сиёсӣ, суботи давлатӣ ва амнияти миллию иҷтимоӣ доранд. Дар миёни онҳо, Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон (ҲХДТ) ҳамчун нерӯи сиёсие ташаккул ёфтааст, ки фаъолияти он ба қавитар гардидани пояҳои давлатдорӣ, ҳифзи истиқлолияти миллӣ, тарғиби арзишҳои ваҳдати миллӣ ва такмили институтҳои идории давлат равона шудааст. Ин ҳизб аз ибтидои таъсисёбӣ то имрӯз ба унвони яке аз субъекти муҳимтарини сиёсии кишвар шинохта шуда, дар тамоми марҳилаҳои рушди иҷтимоию сиёсӣ ва иқтисодии ҷумҳурӣ саҳми фаъол гузоштааст.

Маводи мазкур бо ҳадафи таҳлили илмӣ-сиёсии фаъолияти ҲХДТ, омилҳои ташаккули он, нақши сиёсӣ, барномаҳои идеологӣ ва саҳмаш дар раванди давлатсозӣ ва таҳкими суботи миллӣ рӯи қалам оварда мешавад. Ин таҳлил ба хонанда имкон медиҳад, ки на танҳо моҳияти фаъолият ва идеологияи ҳизбро дарк кунад, балки равобити ин ҳизбро бо дигар институтҳои сиёсӣ, ҷомеаи шаҳрвандӣ ва сохторҳои давлатӣ низ арзёбӣ намояд.

Заминаҳои таърихии таъсиси ҲХДТ Таърихи пайдоиш ва ташаккули Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон бевосита бо давраи пасошӯравӣ ва буҳрони шадиди сиёсию иҷтимоӣ дар кишвар алоқаманд аст. Солҳои аввали истиқлолият барои Тоҷикистон бо вазъи мураккаб, ноустувориҳои иқтисодӣ, заъфи институтҳои миллӣ ва низоъҳои сиёсӣ мушаххас мешуданд. Дар чунин шароит, зарурати ташкили нерӯҳои муттаҳидкунанда, ки ба эҷоди субот, ба роҳ мондани муколамаи миллӣ ва пойдор гардидани давлат мусоидат кунад, ба миён омад.

ҲХДТ маҳз дар ҳамин заминаи таърихӣ таъсис ёфт. Ҳадафи аввалиндараҷаи таъсискунандагони он аз миён бардоштани бесарусомонӣ, ҳимояи арзишҳои миллӣ, таъмин намудани амнияти шаҳрвандон ва барқарории сохтори конститутсионӣ буд.

Ташаккули ҳар як ҳизби сиёсӣ натиҷаи маҷмӯи омилҳои иҷтимоӣ, сиёсӣ ва фарҳангӣ мебошад. Дар мавриди ҲХДТ метавон чунин омилҳоро муҳимтар арзёбӣ кард.

Дар замони ҷанги шаҳрвандӣ ва солҳои баъд аз он ҷомеа ба субъекти сиёсие эҳтиёҷ дошт, ки тавонад миёни қишрҳои гуногуни аҳолӣ робитаи устувор барқарор созад ва арзишҳои давлати навтаъсисро ҳифз кунад.

Ҳизб дар баробари такя ба арзишҳои демократӣ, ба ҳифзи манфиатҳои миллӣ, забон, фарҳанг ва давлатдории тоҷикон афзалият медиҳад. Ин омезиши идеология боиси васеъ гардидани дастгирии мардумӣ гардид.

Давлат барои барқарорсозӣ, пешрафт ва устуворсозии низоми сиёсиву иқтисодӣ ба субъекти сиёсие ниёз дошт, ки бо мақомоти давлатӣ ҳамкории наздик дошта бошад. ҲХДТ дар ин раванд нақши фаъолеро ба зимма гирифт.

ҲХДТ имрӯз яке аз субъекти калидии низоми сиёсист, ки дар ташаккули сиёсати дохилӣ ва хориҷӣ, дар қабули қонунҳо ва стратегияҳои давлатӣ ҷойгоҳи муҳимро ишғол мекунад. Дар таърихи муосири ҷумҳурӣ, ҳизб борҳо барандаи интихоботи парлумонӣ ва маҳаллӣ гардида, дар ташкили ҳукумат ва идоракунии давлатӣ саҳми босазо гузоштааст.

Сиёсати ҳизб ба ниёзҳои аксарияти аҳолӣ мутобиқ буда, барномаҳои иҷтимоӣ, рушди иқтисодӣ, ҳифзи арзишҳои миллӣ ва соҳибихтиёрӣ дар маркази таваҷҷуҳ қарор доранд.

ҲХДТ дорои шабакаи фарогири ташкилотҳои ҳудудӣ, маҳаллӣ ва ибтидоӣ мебошад, ки фаъолияти ҳизбиро дар тамоми шаҳру ноҳияҳо таъмин мекунанд.

Бо тарбияи сиёсӣ, барномаи ҷавонон, фаъолияти ташкилоти “Созандагони Ватан” ва дигар созмонҳои вобаста, ҳизб тавонистааст робитаи доимиро бо аҳолӣ, махсусан ҷавонон, таъмин намояд.

Демократияи иҷтимоӣ – такя ба ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандӣ, рушди институтҳои демократӣ, баробарии имкониятҳо ва ҳимояи қишрҳои осебпазир.

Пешрафти иқтисодии иҷтимоӣ – барномаҳои иқтисодии ҳизб ба рушди инфрасохтор, баланд бардоштани сифати зиндагӣ, кам кардани сатҳи камбизоатӣ ва тавсеаи соҳибкории истеҳсолӣ нигаронда шудаанд. Ҳар як ҳизби сиёсӣ барои он ки тавонад барномаҳои худро амалӣ кунад, ба сохтори устувор, шабакаи идории фаъол ва ташкилоти дохилӣ ниёз дорад. Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар тӯли мавҷудияти худ сохтори фарогир ва бисёрзинагиро ташаккул дод, ки яке аз омилҳои асосии қувватёбӣ ва тавсеаи фаъолияти он ба ҳисоб меравад.

Анҷумани ҳизб. Ин мақоми олии роҳбарикунанда буда, самтҳои асосии фаъолияти ҳизб, барномаҳои сиёсӣ, тағйирот ба оиннома ва интихоботи роҳбарияти марказиро тасдиқ мекунад. Анҷуман одатан бо иштироки намояндагони тамоми вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳо ва созмонҳои ибтидоӣ баргузор мегардад.

Дар ҳамин сатҳ, ҳизб стратегияи умумии сиёсӣ ва иҷтимоии худро муайян мекунад.

Пас аз анҷуман, Кумитаи иҷроияи марказӣ мақоми асосии иҷроия мебошад. Ин сохтор ба амалисозии қарорҳои анҷуман, ҳамоҳангсозии фаъолияти тамоми ташкилотҳои ҳизбӣ ва пешбурди сиёсати дохилӣ машғул аст. Кумитаи иҷроияи марказӣ инчунин сиёсати кадрӣ, барномаҳои тарбиявӣ, муносибат бо мақомоти давлатӣ ва созмонҳои ҷамъиятиро роҳбарӣ мекунад.

Ин зинаи миёнаи идоракунӣ мебошад. Онҳо вазифаи татбиқи сиёсати ҳизб дар сатҳи минтақавиро иҷро менамоянд, бо аҳолӣ, фаъолон, идораҳои маҳаллӣ ва корхонаҳо ҳамкорӣ мекунанд.

Маҳз ин сатҳ робитаи мустақими ҳизбро бо мардум ва иродаи сиёсии мардум таъмин мекунад.

н.и.п., дотсент Маҳмудзода Қумринисо Нурали

муовини директор оид ба илм ва муносибатҳои байналмилалӣ-и МДТ “Коллеҷи тиббии шаҳри Кӯлоб ба номи Раҳмонзода Раҳматулло Азиз”