Ҳизби халқии демократии Тоҷикистон (ҲХДТ) яке аз муҳимтарин ва муассиртарин ҳизбҳои сиёсӣ дар ҷумҳурӣ ба ҳисоб меравад, ки он на танҳо дар пешбурди сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишвар, балки дар ҳамбастагӣ ва муттаҳидии ҷомеа низ нақши муҳим гузоштааст.
ҲХДТ 10 декабри соли 1994 бо ташаббуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъсис ёфт ва дар тӯли фаъолияти худ ба яке аз муҳимтарин сохторҳои сиёсӣ ва иҷтимоии Тоҷикистон табдил ёфт.
Дар замоне, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон нав соҳибистиқлол гардида буд, зарурати таъсиси ҳизби наве, ки бояд арзишҳои дунявӣ ва динию мазҳабиро ба ҳам меовард ва пойдевораш арзишҳои миллӣ буд, ба миён омад. Аз ин рӯ, мақсади асосии ҲХДТ муттаҳидии ҷомеа, таъмини сулҳу субот, рафъи буҳрони сиёсию иқтисодӣ дар кишвар, ва аз ҳама муҳим аз хатари нестшавӣ ҳифз намудани давлати тозаистиқлоли тоҷикон ба ҳисоб мерафт.
Бояд гуфт, ки идеологияи ҲХДТ ба принсипҳои мардумсолорӣ, ваҳдати миллӣ ва рушди иқтисодӣ асос меёбад. Ҳадафи аслии ҳизб таъмини зиндагии сазовори шаҳрвандон, суботи сиёсӣ ва рушди устувори Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Ин ҳизб бар он аст, ки танҳо тавассути ҳамбастагӣ ва ҳамкории тамоми қишрҳои ҷомеа метавон муваффақиятҳои воқеиро ба даст овард.
Сохтори ҲХДТ аз шӯрои олии ҳизбӣ, шӯроҳои маҳаллӣ ва зерсохторҳои ҳизбӣ иборат аст. Ҳизб дорои як системаи муназзам ва ташкилшуда мебошад, ки барои татбиқи барномаҳо ва ҳадафҳои худ дар тамоми минтақаҳои кишвар таъсис дода шудааст. Ҳар як шӯъбаи маҳаллӣ вазифаи алоҳида дорад ва бо ҳадафи расонидани сиёсати ҳизб ба ҳар як гӯшаи кишвар кор мекунад.